(Robert Louis Stevenson'un Şişedeki Cin)
Biri sihirli lambayı sizin istediğiniz fiyata
size satmak istiyor, ancak bir uyarısı var: Cin sizin bir arzunuzu
yerine getirdikten sonra lambayı satın aldığınızdan daha az bir
fiyata satacaksınız. Aksi halde cin size eşi görülmemiş işkenceler
yapacak. Onu atamaz veya bedava veremezsiniz. Lambayı kaça
alırdınız?
Açıkça görülüyor ki, onu 5 bin liraya (yani,
tedavüldeki en küçük paraya) almazsınız, çünkü bundan daha azı
olmadığından başkasına satamazsınız.
10 bin liraya da almazsınız, çünkü sizden
sonrakine 5 bin liraya satmak zorunda kalırsınız ve o da başka
birine satamayacağından almak istemez.
15 bin liraya alırsanız 10 bine birine
satabilirsiniz, o da 5 bine bir başkasına satabilir. Sonuncu kişi
gene kimseye satamayacağından almak istemeyecek ve lambanın elinde
kalacağını düşünen sizin satmak istediğiniz kişi de onu
almayacaktır.
Genel olarak Türkiye nüfusu 80 milyon olsa siz
lambayı 80 milyon X 5 bin liraya da almak istemeyeceksiniz.
Ancak bu satıra gelene kadar mutlaka aklınızda
bir fiyat geldi; örneğin bu lambayı 1 milyona alırım, sonra 900
bine birine okuturum demiş olabilirsiniz. Sıra sonuncu kişiye
gelene kadar kim öle kim kala.