Kulağa Hoş Gelen
Vızıltı
Meyve
sineklerinin kılları ile insan kulağındaki kıllar tek bir protein çifti
tarafından yönetiliyor. Biyologlar, bu buluşun işitme kaybının tedavisi
için yeni ufuklar açabileceğini düşünüyorlar. Meyve sineklerinde kulak
yok. Bunun yerine vücutlarının büyük bölümünü kaplayan duyarlı kıllar ses
titreşimlerini algılıyor. "Tırtık" ve "sivri" adı verilen iki protein,
sineklerin gelişim evresinde kılların vücut üzerinde dağılımını
belirliyor. Meyve sinekleri ile insanlar arasındaki duyma ilintisini ortaya
koyan, Washington'daki Georgetown Üniversitesi'nden Matthew Kelley adlı
bir araştırmacı. Kelley, memelilerin iç kulak bölümü olan cochlea'da
bulunan, ve aynı şekilde değişmez bir örüntüsü bulunan kılların
dağılımının da aynı proteinler tarafından belirlenebileceğini düşünmüş.
Varsayımını sınamak için fare cochlea'sının gelişimini yakından izleyerek
hangi hücrelerde "tırtık" ve "sivri" proteinleri kodlayan genlerin aktif
durumda olduklarını saptamış. Gelişimin ilk evrelerinde, henüz
cochlea'daki tüm hücreler birbirinin aynıyken, hepsi de "tırtık"
kodluyormuş. Daha sonra "sivri" de ortaya çıkmaya başlamış. Ama bu farklı
proteinler, yalnızca daha sonra kıllara dönüşecek hücrelerde ortaya
çıkmış. "Tırtık", aslında bir hücre zarı reseptörü. "Sivri" gelip bu
reseptöre yapışıyor. İnsanlarda işitme kaybı, genel olarak yaşlanma ya da çok kuvvetli
seslerin verdiği hasar nedeniyle kıl hücrelerinin ölmesi sonucu gelişiyor.
Kelley, "kıl hücrelerinin nasıl doğduklarını bilirsek, ölmüş hücrelerin
yeniden gelişmesini sağlayabiliriz" diyor.
|