Şırnak
Şırnak, Güneydoğu Anadolu
bölgesinde Suriye ve Irak sınırlarındadır. Cudi
Dağı antik kent ve Mağrası görülmeye değer
yerlerdendir. Tufan olayının Şırnak ili sınırlarında bulunan Cudi Dağında noktalandığı düşünülmektedir.
Yüce kitabımız Kur’an-ı Kerimin Hud süresi'nin 44. ayeti Nuh gemisinin Cudi Dağında durduğunu yazmaktadır.
Ayette geçen Cudi'nin burdaki Cudi dağı olduğu düşünülmektedir. Dağa uzak olmasına rağmen Cizre merkezde Hz Nuh
(a.s.)'ın türbesi bulunmaktadır.
Cudi dağının hemen eteklerinde olan Silopi'de bulunan bir köyde de Hz. Nuh
(a.s.)'ma ait olduğu söylenen bir türbe mevcuttur. Fakat çok az kişi tarafından bilinmektedir.
YÜZÖLÇÜMÜ:
6.904 km²
NÜFUS: (2013)
(Veriler Türkiye İstatistik Kurumu'ndan alınmıştır.)
|
İl/İlçe merkezi | |
Belde/Köy | |
Toplam | | | | | | | | | | Şırnak | | Toplam | | Erkek | | Kadın | | Toplam | | Erkek | | Kadın | |
Toplam | | Erkek | | Kadın | | | | | | | | | | | | Merkez | | 60.255 | | 32.004 | | 28.251 | | 26.932 | | 14.266 | | 12.666 | |
87.187 | | 46.270 | | 40.917 | | | | | | | | | | | | Beytüşşebap | | 5.304 | | 3.069 | | 2.235 | | 12.121 | | 6.365 | | 5.756 | |
17.425 | | 9.434 | | 7.991 | | | | | | | | | | | | Cizre | | 110.166 | | 55.901 | | 54.265 | | 19.412 | | 10.111 | | 9.301 | |
129.578 | | 66.012 | | 63.566 | | | | | | | | | | | | Güçlükonak | | 3.356 | | 1.799 | | 1.557 | | 8.336 | | 4.860 | | 3.476 | |
11.692 | | 6.659 | | 5.033 | | | | | | | | | | | | İdil | | 25.633 | | 12.837 | | 12.796 | | 46.746 | | 23.078 | | 23.668 | |
72.379 | | 35.915 | | 36.464 | | Silopi | | 85.350 | | 43.178 | | 42.172 | | 32.315 | | 17.279 | | 15.036 | |
117.665 | | 60.457 | | 57.208 | | | | | | | | | | | | Uludere | | 6.726 | | 3.512 | | 3.214 | | 32.603 | | 18.288 | | 14.315 | |
39.329 | | 21.800 | | 17.529 | | | | | | | | | | | | Toplam | | 296.790 | | 152.300 | | 144.490 | | 178.465 | | 94.247 | | 84.218 | |
475.255 | | 246.547 | | 228.708 | | | | | | | | | | |
İL TRAFIK NO: 73
Coğrafi Konum:
Şırnak ili topraklarının batı kesimi, Güneydoğu
Anadolu Bölgesinin Dicle bölümünde yer alır.
Öteki yarısı da Doğu Anadolu Bölgesi sınırları
içerisinde kalan ilin toplam alanı 7. 152 Km²
dir. İl Batıda Mardin, Kuzeyde Siirt,
Kuzeydoğuda Hakkâri illeri, Güneyde de Irak ve
Suriye ile çevrelidir.
İklim:
Şırnak ilinde iklim yörelere göre farklılık
göstermektedir. İlin yüksek kesimlerinde, Doğu
Anadolu’nun sert kara iklimi, diğer kesimlerde
ise karasal iklim hâkimdir.
Ulaşım:
Otobüs: Türkiye’nin her yerinden
karayolu ile son durak Silopi'ye otobüsler
mevcuttur. Şırnak merkeze gidebilmek için ise
Cizre'den aktarma yapmak gerekmektedir.
Uçak: Havayolu ile Mardin'e
kadar gidilebilmekte, burdan da otobüsle aktarma
yapmak gerekmektedir.
İLÇELER: Şırnak (merkez), Beytüşşebap, Cizre, Güçlükonak, İdil, Silopi, Uludere.
İLGİ ÇEKİCİ YERLER: Hz. Nuh (a.s.) Türbesi, Alaeddin ve Kelativuri
Kaleleri ile Kale Meme Kalintilari, Silopi şehri
ve Cizre (Dicle) Köprüsü.
İl Kültür Müdürlügü
Tel: (486) 216 20 89
Faks: (486) 216 15 52
Önemli Günler
Mahalli Kutlama Günleri/Yerel Etkinlikler:
•Nevruz Bayramı 21 Mart
•Kültür-Bahar Bayramı Haziran Ayı Başında
•İl Olma Töreni 18 Mayıs
•Kuzu Kırkma Bayramı Beytüşşebap İlçesi
Temmuz Ayı
•Silopi Gençlik Festivali
Silopi
ve Guti İmparatorluğu
Silopi’nin şimdiki ilçe yerinin adı Girik’tir. Girik tepecik anlamındadır. Cizre’nin bir köyü iken, 1960 yılında ilçe olmuştur. Silopi’nin kuzeyini kaplayan Cudi Dağı tam manasıyla bir tarihtir. M. Ö. 4000 yıllarından beri Silopi dolayları dünya tarihine damgasını vurmuştur.
Guti imparatorluğunun başkenti olan Bajarkard, Silopinin (Giriçolya) köyünün 5 Km göneydoğusunda bulunmakta idi. Cudi dağındaki heykeller Zaho Silopi dolaylarında çıkarılan heykeller hep Gutilerin izleridir.
Cizrenin Kurtuluş köyü ile Şırnak’ın Kasrik Beldesi arasındaki Kızılsu ırmağı kenarında beyaz kayalara oyulmuş Kral-Kraliçe kabartmaları da Guti İmparatorluğunun izleridir.
Silopi bölge olarak Guti, Babil, Med, Asur, Pers, Portlar, Sasaniler, İslam İmparatorluğu, Emeviler, Abbasiler, Eyyubiler.
Zengiler, Artuklular ve Osmanlı egemenliğinde kalmıştır.
Cudi dağındaki 6 adet Sanherip kabartması, Cizre hudutları içinde ise geminin durduğu yer şu anda Siloip sınırları tarafında kalmaktadır.
Silopi bölümünde bulunan bu gemi yerinde 1 adet mescit kalıntısı, 3 sarnıç ve Nuh Peygamber (A. S) nın evinin temelleri bulunmaktadır.
Silopi Ejderhası:
Nesli tükenmek üzere
olan Silopi ejderhası (Varanus griseus) koruma
altına alınmıştır.
Ülkemiz için bir zenginlik olan
ejderha diye tabir edilen sürüngen zararsız
bir kertenkeledir. İnsanlara hiçbir zararı
yoktur. Uğur Yücel'in oynadığı Ejder
Kapanı'nda da konu olmuş ve filme adını
vermiştir.
ŞIRNAK İLİ VE ÇEVRESİ YEMEK ÇEŞİTLERİ
EPROH : Dolma-sarma
İRİK U KERİ (İRKUKERİ): Mumbar,Kelle,Paça.
KUTLIK : İçli köfte. Ufak bulgur ve ufak yarma
(Çigköftelik) birbirine karıştırılır,hamur
haline getirilir.Kızartılmış soğanlı kıyma içine
doldurulur.Kaynar suya atılıp pişirilir.Sudan
çıkarılıp yumurtaya bulandırılır.Yağda
kızartılıp servis yapılır.
SERBIDEV:
Yarma iyice pişirilir,büyük bir tabağa
konulur.İçi açıldıktan sonra .bu çukura
kurut(Keşk-çortan) suyu ve yağ dökülür.Yarma
üzerine kavurma parçaları dizilir ve servis
yapılır.
MEYRE(Mehir): Ayran ve dövme ateşe
bırakılır.Yumurta çırpılır içine bırakılır.
Devamlı bir şekilde karıştırılır.Kaynayıncaya
kadar devam edilir.Parçalanmış kabaklar ve
Pancar yaprakları içine katılır.Bir parça
pişince ateşten indirilir.Soğuk servis yapılır.
Resimler:
Üsteki resim: Şırnak Kasrik
Boğazı
Alttaki Resim: Silopi Ejderhası (Varanus
griseus - Çöl Varanı)
|